Podatek u źródła

Podatek u źródła to o podatek dochodowy pobierany przez płatników od niektórych dochodów, np. dywidendy, odsetki, należności licencyjne.  uzyskiwanych przez podmioty zagraniczne w Polsce. Podstawy prawne tego podatku są zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) oraz ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Kluczową rolę odgrywają  również umowy międzynarodowe o unikaniu podwójnego opodatkowania, które mogą modyfikować ustawowe stawki podatku u źródła, a nawet zwalniać z obowiązku jego płacenia w określonych przypadkach. Znajomość przepisów i aktualnych zmian prawnych jest niezbędna do prawidłowego rozliczania tego podatku.

Podatek od źródła dotyczy przede wszystkim przychodów uzyskiwanych przez nierezydentów z tytułu dywidend, odsetek, należności licencyjnych, a także wynagrodzeń za usługi doradcze, prawne i reklamowe. Przepisy szczegółowo określają, które przychody podlegają opodatkowaniu, a także jaka jest ich wysokość. W przypadku m.in. wypłat z tytułu odsetek, usług doradczych czy księgowych,  stawka podatku u źródła wynosi 20%. Wypłaty dywidend są opodatkowane stawką 19%. Jednak w zależności od zawartych umów międzynarodowych oraz statusu podatnika, stawka ta może ulec zmniejszeniu lub całkowitemu zwolnieniu z podatku.

Płatnicy podatku u źródła mają szereg obowiązków, które muszą spełnić, aby prawidłowo rozliczyć należności. Przede wszystkim są zobowiązani do poboru i odprowadzenia podatku do urzędu skarbowego. Ważnym elementem jest również weryfikacja statusu podatnika i prowadzenia przez niego rzeczywistej działalności gospodarczej za granicą. Od 2019 roku wprowadzono obowiązek należytej staranności przy poborze podatku u źródła, co oznacza,  że wypłacający należności mają  dodatkowe obowiązki związane z dokładniejszym sprawdzaniem dokumentacji podatników. Brak spełnienia tych wymogów może skutkować poważnymi sankcjami finansowymi dla płatnika.

Dodatkowo od 2022 roku obowiązuje mechanizm „pay and refund”. Mechanizm ten ma zastosowanie, jeśli łączna kwota należności wypłacanych z tytułu źródeł pasywnych (np. odsetki, należności licencyjne, dywidendy), podlegających podatkowi u źródła (WHT), przekroczyła łącznie w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności płatnika kwotę 2 mln zł, a wypłaty były dokonywane na rzecz tego samego podatnika – zagranicznego podmiotu powiązanego. Polega na obowiązku poboru przez płatnika podatku u źródła (WHT) według stawki podstawowej (19% lub 20%), a następnie, jeśli spełnione są wszystkie warunki dla zwrotu, złożeniu wniosku do właściwego organu o stwierdzenie i zwrot nadpłaty.

Wypłacający mają dwa sposoby na uniknięcie obowiązku stosowania mechanizmu „pay and refund”:
1.  Złożenie wniosku o wydanie opinii o stosowaniu preferencji
2. Oświadczenia płatnika o przeprowadzeniu weryfikacji kontrahenta oraz że posiada on  dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego dla zastosowania preferencyjnej stawki podatku

Odpowiednie zarządzanie podatkiem u źródła pozwala firmom na wypracowanie procedur wewnętrznych do prawidłowej weryfikacji statusu podatników, prawidłowe dokumentowanie transakcji oraz  monitorowanie wartości wypłacanych kwot objętych podatkiem. Korzystanie z usług doradztwa podatkowego i wprowadzenie dostępnych przepisami narzędzi pozwoli optymalizację obciążeń podatkowych - skorzystanie z niższych stawek podatkowych lub nieopodatkowania wypłat z podatku w ramach obowiązujących przepisów.